Απόψεις ενώσεως μας επί της προτεινόμενης κανονιστικής ρύθμισης για τις προδιαγραφές των Ρ/Κ – Ν/Γ πλοίων

ΠΡΟΣ:

1. Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κο Ι. Πλακιωτάκη
2. Υφυπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κο Κ. Κατσαφάδο
3. Αρχηγό Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. Αντιναύαρχο Γ. Αλεξανδράκη
4. Α’ Υπαρχηγό Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. Αντιναύαρχο Ι. Αργυράκη
5. Β’ Υπαρχηγό Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. Αντιναύαρχο Αλ. Τσελίκη
6. Διευθυντή Κλάδου ΕΕΠ Υποναύαρχο Γ. Σκανδάλη

ΘΕΜΑ: ΑΠΟΨΕΙΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΜΑΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΩΝ Ρ/Κ-Ν/Γ ΠΛΟΙΩΝ

Αξιότιμοι Κύριοι,

Με την παρούσα μας επιστολή επιθυμούμε να σας γνωστοποιήσουμε τις απόψεις μας σχετικά με το αντικείμενο του θέματος, επί του οποίου σας έχουν υποβληθεί προσφάτως προτάσεις της Ελληνικής Ένωσης Πλοιοκτητών Ρυμουλκών – Ναυαγοσωστικών – Αντιρρυπαντικών Πλοίων Υποστήριξης Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων, αναφορικά με τις προδιαγραφές των Ρ/Κ- Ν/Γ πλοίων υπό ελληνική σημαία.

ΓΕΝΙΚΑ

Τον τελευταίο καιρό η “Ελληνική Ένωση Πλοιοκτητών Ρυμουλκών – Ναυαγοσωστικών – Αντιρρυπαντικών Πλοίων Υποστήριξης Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων” (εφεξής Ένωση) έχει ξεκινήσει μία επικοινωνιακή εκστρατεία επικεντρωμένη στη δήθεν ανεπάρκεια του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των ναυαγοσωστικών υπηρεσιών στην Ελλάδα και τα τεράστια προβλήματα που προκύπτουν για την ασφάλεια ναυτικών, πλοίων, λιμενικών εγκαταστάσεων και την αποτελεσματική προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος.

Η προσπάθειά της μάλιστα παίρνει τη μορφή “επικοινωνιακής καταιγίδος” με δημοσιεύματα, συνεντεύξεις, αναρτήσεις στην ιστοσελίδα τους και παρεμβάσεις στο Υπουργείο σας, με τα οποία προσπαθούν να αναδείξουν την τραγική κατάσταση που επικρατεί στον τομέα της διάσωσης στη θάλασσα, υποδεικνύοντας ταυτόχρονα έτοιμες κανονιστικές ρυθμίσεις για την επίλυση των σχετικών προβλημάτων.

Προς επίρρωση των προσπαθειών τους προβάλλουν κα τα συμπεράσματα μιας μελέτης που έχει παραγγείλει και χρηματοδοτήσει η ίδια η παραπάνω Ένωση και ως εκ τούτου κατά τη γνώμη μας, όπως θα αναλύσουμε παρακάτω, δεν είναι ούτε και θα μπορούσε να είναι αντικειμενική.

Στόχος της “εκστρατείας” είναι η δημιουργία των κατάλληλων εντυπώσεων για να επιτευχθεί η υιοθέτηση από το Υπουργείο ενός κανονιστικού πλαισίου, με επιτηδευμένες και «φωτογραφικές» προδιαγραφές των ναυαγοσωστικών ρυμουλκών, που εσκεμμένα προσιδιάζουν στα χαρακτηριστικά προσφάτως αγορασθέντος ρυμουλκού και την αδειοδότηση ρυμουλκών που πληρούν τις συγκεκριμένες προδιαγραφές, για την κατ’ αποκλειστικότητα ανάληψη επιθαλάσσιων αρωγών εντός και εκτός της περιοχής ευθύνης της Ελλάδος.  Εν ολίγοις επιθυμούν να βάλουν το Υπουργείο σε ρόλο απόλυτου ρυθμιστού της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον τομέα ρυμούλκησης, θέτοντας το ταυτόχρονα σε πλήρη αντίθεση με κάθε έννοια λειτουργίας του ελεύθερου ανταγωνισμού και της αυτορρύθμισης της αγοράς.

Σημειώνεται ότι ανάλογες προσπάθειες για την κατ’ αποκλειστικότητα ή προτεραιότητα δραστηριοποίηση Ρ/Κ – Ν/Γ είχαν γίνει και προ 20ετίας περίπου, αλλά δεν ευδοκίμησαν, διότι συνάντησαν την απροθυμία του τότε ΥΕΝ, το οποίο αναγνώρισε τη συμβολή των ρυμουλκών λιμένος  και ανοιχτής θαλάσσης στον τομέα της θαλάσσιας διάσωσης, αλλά και τα νομικά και πρακτικά προβλήματα εφαρμογής που θα ανέκυπταν από μια τέτοια ρύθμιση.

Πέραν τούτου συνεκτιμήθηκε και το γεγονός ότι τυχόν υιοθέτηση παρόμοιων απόψεων και η στέρηση του δικαιώματος παροχής υπηρεσιών επιθαλάσσιας αρωγής από τα ρυμουλκά λιμένος και ανοιχτής θαλάσσης θα επηρέαζε αρνητικά τη θαλάσσια ασφάλεια, ακόμη και στην πιο απλή περίπτωση ανάγκης που απαιτεί μόνο ρυμούλκηση, δημιουργώντας ταυτόχρονα και συνθήκες ανεπίτρεπτης μονοπωλιακής εκμετάλλευσης της συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι την ίδια περίοδο είχε γίνει ευρύτατη σχετική έρευνα από ΚΕΕΠ, μέσω των Λιμενικών Προξενικών Αρχών για τις δυνατότητες διάκρισης μεταξύ πλοίων που χρησιμοποιούνται μόνο για ρυμουλκήσεις (Ρ/Κ) και πλοίων που χρησιμοποιούνται μόνο για επιθαλάσσιες αρωγές κινδυνεύοντων πλοίων. Από τη διερεύνηση προέκυψε ότι σε καμιά νομοθεσία των αντίστοιχων χωρών δεν υπήρχε ρύθμιση που είτε να επιφυλάσσει τις εργασίες επιθαλάσσιας αρωγής υπέρ ενός συγκεκριμένου τύπου ρυμουλκού, είτε να εισάγει διάκριση μεταξύ πλοίων που χρησιμοποιούνται μόνο για ρυμουλκήσεις ή μόνο για επιθαλάσσια αρωγή. Μάλιστα το 1999 συνεστήθη στο ΥΕΝ νομική Επιτροπή για την εξέταση του καθεστώτος ρυμουλκήσεων και επιθαλάσσιων αρωγών, η οποία όμως δεν κατέληξε σε συμπεράσματα που να ικανοποιούν την κατ’ αποκλειστικότητα ή προτεραιότητα δραστηριοποίησης των Ρ/Κ – Ν/Γ.

Διαβλέπουμε δε ότι, με το πρόσχημα της διασφάλισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος, απώτερος στόχος είναι η εξασφάλιση κρατικής ενίσχυσης για την εκμετάλλευση ρυμουλκών που πληρούν τις συγκεκριμένες προδιαγραφές και θα σταθμεύουν, σε κατάσταση ετοιμότητος, σε προκαθορισμένα σημεία για την παροχή υπηρεσιών επιθαλάσσιας αρωγής . Γι’ αυτό άλλωστε διαμαρτυρήθηκαν έντονα αρμοδίως για τη μη συμπερίληψή των δραστηριοτήτων τους στις επιλέξιμες επιχειρηματικές δραστηριότητες του νέου Αναπτυξιακού Νόμου.

Με απλά λόγια, και χωρίς από κάποιο πραγματικό γεγονός των τελευταίων ετών να πιστοποιείται στοιχειωδώς η ανεπάρκεια του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τον τομέα των ναυαγοσωστικών υπηρεσιών στη χώρα μας, η εν λόγω Ένωση στοχεύει να εμπλέξει ολόκληρο τον κλάδο και τον διοικητικό του φορέα, το υπουργείο Ναυτιλίας, σε έναν κυκεώνα για να επιτύχει να εδραιώσει ένα ολιγοπώλιο και μάλιστα κρατικά ενισχυόμενο! Τα πραγματικά γεγονότα διαψεύδουν τους ισχυρισμούς αυτούς διότι τα τελευταία χρόνια στη διάρκεια των οποίων μάλιστα αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία ουκ ολίγα συμβάντα στον τομέα της διάσωσης και της επιθαλάσσιας αρωγής αλλά και της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Παρατίθεται πίνακας περιστατικών παροχής βοήθειας με τη χρησιμοποίηση ρυμουλκών ιδιοκτησίας μελών της δικής μας Ένωσης.

SALVAGE CASES (από 2018)

NO	DATE	VESSEL	PLACE	TUG(S)	INCIDENT
1.	18/7/2022	R/R KAPETAN CHRISTOS	KEA	APOLLON	GROUNDING
2.	8/7/2022	M/V QUATERDECIES	PILOS	LYBOUSSAKIS CHIOS	SEARCH AND RESCUE (FOR P&I)
3.	17/6/2022	S/Y EL MAGO	MYKONOS	KARAPIPERIS 18	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
4.	3/6/2022	M/V AGIOS GEORGIOS	ALEXANDROUPOLIS	LAKI STAR	NOT UNDER COMMAND EMERGENCY TOWAGE
5.	2/6/2022	S/Y BIG BLUE	MYKONOS	KARAPIPERIS 18	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
6.	25/2/2022	C/S CONTSHIP JET	SKYROS	APOLLON	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
7.	13/2/2022	R/R EUROFERRY OLYMPIA	CORFU	ALEXANDER 5	FIRE INCIDENT, FIRE FIGHTING & EMERGENCY TOWAGE
8.	29/9/2021	M/V HODZI	KAFIREAS	VERNICOS SIFNOS	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE, FLOODING ETC.
9.	24/9/2021	S/Y SHRIMP	KYTHNOS	HECTOR	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
10.	18/7/2021	S/Y LONELY SEAGULL	ALEXANDROUPOLIS	NORTH STAR	NOT UNDER COMMAND EMERGENCY TOWAGE
11.	28/2/2022	M/V SPIRIDON II	CRETE	APOLLON	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
12.	31/5/2021	M/V HACI SEMSETTIN DUNDAR	PILOS	APOLLON	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
13.	13/3/2021	M/V AFINA I	NEAPOLIS	VERNICOS SIFNOS, APOLLON, KARAPIPERIS 18	COLLISION, EMERGENCY TOWAGE, ANTIPOLLUTION, REFLOATING  ETC.
14.	21/12/2020	M/T DELTA SEA	KAFIREAS	APOLLON	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
15.	11/11/2020	M/V AL HANI	ELAFONISSOS	CH.GEMITZOGLOU	FIRE INCIDENT, EMERGENCY TOWAGE
16.	8/11/2020	P/S AEGEAN MAJESTY	CORINTH	VERNICOS SIFNOS	GROUNDING, REFLOATING
17.	20/9/2020	S/Y PORTO CANDIA	SAINT GEORGE	APOLLON	FLOODING, EMERGENCY TOWAGE
18.	5/8/2020	M/Y AQUAHOLIC	RINEIA	KARAPIPERIS 18	GROUNDING, REFLOATING, EMERGENCY TOWAGE
19.	21/2/2020	M/T LEON ZEUS	KALAMATA	VERNICOS SIFNOS, APOLLON	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
20.	22/1/2020	M/V ORMI	KARPATHOS	KARAPIPERIS 18	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
21.	6/1/2020	M/V AEOLOS	MIRTOAN SEA	VERNICOS SIFNOS, CH. GEMITZOGLOU, ALEXANDER 5	RUDDER LOSS, EMERGENCY TOWAGE
22.	31/12/2019	C/S MED SAMSUN	NAXOS	ALEXANDER 5	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
23.	11/12/2019	M/V PUFFY	PIRAEUS ANCHORAGE	CHRISTOS XLII, IFESTOS 2, CHRISTOS XXXVII, LEON, VERNICOS SIFNOS	GROUNDING, REFLOATING, TOWAGE, ANTIPOLLUTION ETC
24.	5/12/2019	M/V NEW LEO	SKIROS	KARAPIPERIS 18, VERNICOS SIFNOS, APOLLON	ABANDONED WITH HEAVY LISTING, EMERGENCY TOWAGE, ANTIPOLLUTION ETC.
25.	4/7/2019	M/Y CATHERINE	SIFNOS	VERNICOS SIFNOS	WRECK REMOVAL, ANTIPOLLUTION ETC
26.	30/5/2019	M/V BOI BRANCO	PIRAEUS PORT	CHRISTOS XLI, CHRISTOS XLII, CHRISTOS XLIII,VERNICOS OCEANOS, ALEXANDER 3, KARAPIPERIS GENERATION, KARAPIPERIS 18	FIRE INCIDENT, FIRE FIGHTING
27.	24/5/2019	P/S FLYING DOLPHIN XVIII	PERAMA	CHRISTOS XLV, CHRISTOS XLII, CHRISTOS XXXVII, VERNICOS OCEANOS,  NEW GENERATION	FIRE INCIDENT, FIRE FIGHTING
28.	21/4/2019	M/Y LEGENDA	LEFKADA	TAXIARCHIS	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
29.	12/3/2019	M/V BLUE STAR I	KALYMNOS	KARAPIPERIS 18	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
30.	16/3/2019	M/T AGIOS GEORGIOS	ANDROS	APOLLON	GROUNDING, REFLOATING, ANTIPOLLUTION, TOWAGE ETC
31.	29/10/2018	R/R NEARCHOS	SANTORINI	VERNICOS SIFNOS	GROUNDING, REFLOATING, ANTIPOLLUTION, TOWAGE ETC
32.	29/9/2018	S/Y TRANSPORT	MYKONOS	KARAPIPERIS 18	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
33.	13/9/2018	M/V HERCULES I	SERIFOPOULA	APOLLON	NOT UNDER COMMAND, EMERGENCY TOWAGE
34.	29/8/2018	P/S ELEFTHERIOS VENIZELOS	PIRAEUS	CHRISTOS XIII, CHRISTOS XLIII, CHRISTOS XLI, ALEXANDER 3, ALEXANDER 5,  NEW GENERATION, HECTOR, IFESTOS 2, VERNICOS MASTER, VERNICOS OCEANOS	FIRE INCIDENT, FIRE FIGHTING

ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Ως είναι γνωστό η βιομηχανία επιθαλάσσιας αρωγής αντιμετωπίζει παγκοσμίως σημαντικότατη ύφεση τα τελευταία χρόνια. Ο βασικότερος λόγος είναι ο περιορισμός των ναυτικών ατυχημάτων εξαιτίας της βελτίωσης των επιπέδων ασφαλείας των πλοίων που συμμορφώθηκαν με τις απαιτήσεις των οικείων Δ.Σ. (MARPOL – SOLAS – STCW).

Η ύφεση είχε ως αποτέλεσμα το δραματικό περιορισμό των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των ρυμουλκών που είχαν ως αποκλειστική απασχόληση την παροχή υπηρεσιών διάσωσης, έχοντας ως έδρα συγκεκριμένα σημεία σε περιοχές με μεγάλη θαλάσσια κυκλοφορία και υψηλό κίνδυνο ατυχήματος.

Σήμερα, στην συντριπτική πλειοψηφία των χωρών, το έργο της επιθαλάσσιας αρωγής εκτελείται από ρυμουλκά με ικανότητες διάσωσης, που έχουν ως κύρια δραστηριότητα τις ρυμουλκήσεις λιμένος και ανοιχτής θαλάσσης, χωρίς καμιά κυβερνητική ενίσχυση.

Σε αντίθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο και μερικές χώρες της Β. Ευρώπης, λόγω της έλλειψης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, έχουν επιλέξει το σύστημα της ναύλωσης ρυμουλκού για να προσφέρουν υπηρεσίες έκτακτης ρυμούλκησης (ETV), το οποίο, τουλάχιστον από πλευράς Ηνωμένου Βασιλείου, έχει θεωρηθεί δαπανηρό και έχει περιορισθεί ο αριθμός των ναυλωμένων ρυμουλκών.

Οι υπηρεσίες επιθαλάσσιας αρωγής, στα χωρικά ύδατα της χώρας και της γειτνιάζουσας θαλάσσιας περιοχής, προσφέρονται στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς από ρυμουλκά λιμένος / ανοιχτής θαλάσσης που εδρεύουν στα κύρια λιμάνια της χώρας, καλύπτουν γεωγραφικά όλο το θαλάσσιο χώρο ευθύνης μας και αποτελούν μια δύναμη ταχείας επέμβασης για την πρόληψη θαλάσσιων ατυχημάτων και την αποτροπή της θαλάσσιας ρύπανσης. Η διασπορά των ρυμουλκών στα κύρια λιμάνια της χώρας, τους επιτρέπει να φθάσουν έγκαιρα σε οποιοδήποτε σημείο του Ελληνικού θαλάσσιου χώρου και να προσφέρουν βοήθεια σε έκτακτα περιστατικά.

Ακόμη και ρυμουλκά λιμένος, με περιορισμένες δυνατότητες, μπορούν, υπό προϋποθέσεις  να φανούν αρκετά χρήσιμα, μέχρι να φθάσει αποτελεσματικότερη βοήθεια. Στη συνέχεια μετά τη φάση σταθεροποίησης, ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα του ατυχήματος, εκτός των ρυμουλκών, πιθανόν να απαιτηθούν ROV, ελικόπτερα, πλωτοί γερανοί, υποθαλάσσια εργαλεία, σκάφη καταδυτικών εργασιών, αντλίες, ηλεκτρογεννήτριες, άλλα πλοία για μεταφόρτωση φορτίου κλπ.

Αν και η πρωταρχική εμπορική δραστηριότητά τους είναι οι λιμενικές ή ανοιχτής θαλάσσης ρυμουλκήσεις τα περισσότερα απ’ αυτά διαθέτουν συμπληρωματικό εξοπλισμό για την αντιμετώπιση περιστατικών έκτακτης ανάγκης και η διαθεσιμότητα αυτού του δυναμικού έχει αποδειχθεί ικανή για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση θαλάσσιων περιστατικών που έχουν συμβεί στα χωρικά μας ύδατα και στη συνορεύουσα ζώνη.

Το δυναμικό αυτό έχει ενισχυθεί σημαντικότατα την τελευταία δεκαετία, λόγω του εκσυγχρονισμού και της ανανέωσης του στόλου, προκειμένου να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις της μεγέθυνσης των πλοίων, αλλά κυρίως λόγω της αυστηροποίησης των απαιτήσεων για την παροχή ρυμουλκικών υπηρεσιών στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις. Αναμένεται δε η περαιτέρω ενίσχυση  αυτού του δυναμικού, με τις νέες απαιτήσεις για ρυμουλκά λιμένος που προωθούνται ήδη με Προεδρικό Διάταγμα.

Η επίδοση των ρυμουλκών λιμένος / ανοιχτής θαλάσσης στην παροχή υπηρεσιών επιθαλάσσιας αρωγής κρίνεται ταχεία και αποτελεσματική και μέχρι σήμερα έχουν αντιμετωπισθεί εκατοντάδες περιστατικά από επιχειρήσεις του κλάδου, που έχουν μακρά, παραδοσιακή και επιτυχή ενασχόληση με την επιθαλάσσια αρωγή. Ουδέποτε δε εκ μέρους των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου διαπιστώθηκαν κενά ή παραλήψεις στην αντιμετώπιση θαλάσσιων ατυχημάτων, ακόμη και των πιο πολύπλοκων, που απαιτούσαν συνδρομή διαφορετικών μέσων και ετέρων πλοίων, πέραν των ρυμουλκών.

Επίσης ουδέποτε πραγματοποιήθηκε μελέτη, που να αφορά όμως συγκεκριμένα την επάρκεια των υπηρεσιών επιθαλάσσιας αρωγής στο θαλάσσιο χώρο ευθύνης  μας, ώστε να αναδειχθούν τυχόν νομοθετικά κενά και να υπάρξουν προτάσεις τόσο για τη συμπλήρωσή τους, όσο και τη βελτίωση του σχεδιασμού επέμβασης.

Η μελέτη του ΕΜΠ, την οποία θα σχολιάσουμε στη συνέχεια περιορίζεται στη συγκριτική ανάλυση του Ελληνικού στόλου των ναυαγοσωστικών πλοίων με τον αντίστοιχο Ευρωπαϊκό σε κατασκευαστικό, επιχειρησιακό και νομοθετικό πλαίσιο και δεν αποτελεί αντικειμενική βάση για την ανάλυση της επάρκειας των υπηρεσιών επιθαλάσσιας αρωγής. Άλλωστε η μελέτη δεν αποκάλυψε κάτι πρωτοφανές και πρωτότυπο. Το ίδιο αποτέλεσμα θα προέκυπτε οποιαδήποτε κατηγορία πλοίων και αν συγκρίναμε.

ΜΕΛΕΤΗ ΕΜΠ

Η μελέτη περιορίζεται στη σύγκριση Ελληνικού και Ευρωπαϊκού στόλου Ρ/Κ – Ν/Γ και μάλιστα κατά τη σύγκριση χρησιμοποιεί τα πιο σύγχρονα, μεγάλα και εξειδικευμένα ρυμουλκά της Ευρώπης αξίας πολλών εκατομμυρίων Ευρώ, που χρησιμοποιούνται στις υπεράκτιες εγκαταστάσεις εξόρυξης πετρελαίου. Από πλευράς Ελληνικής δεν γνωρίζουμε ποια ρυμουλκά έχει περιλάβει και με ποια κριτήρια έχουν λάβει τον χαρακτηρισμό.

Η σύγκριση με τα ρυμουλκά που δραστηριοποιούνται στη Β. Ευρώπη είναι ατυχής διότι αυτά εξυπηρετούν μεγάλες σε έκταση θαλάσσιες περιοχές, οικονομικές ζώνες 200 και πλέον ν.μ. και υπεράκτιες εγκαταστάσεις και ως εκ της φύσεως της εργασίας τους απαιτείται να είναι μεγάλα σε μέγεθος, να λειτουργούν και με την ιδιότητα του εφοδιαστικού, να εκτελούν ταξίδια ημερών και να φέρουν ενδιαιτήματα ώστε να εξυπηρετούν μεγάλο αριθμό επιβαινόντων, να έχουν μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους, να φέρουν δεξαμενές μεγάλης χωρητικότητας για καύσιμα ή/και τη συγκέντρωση και διάθεση πετρελαιοειδών μιγμάτων – αποβλήτων.

Σε κανένα σημείο της μελέτης δεν επιχειρείται να αναλυθεί η επάρκεια των μέσων της χώρας μας στην αντιμετώπιση περιστατικών επιθαλάσσιας αρωγής. Αποφεύγει μάλιστα για περιστατικά που συνέβησαν στη χώρα μας να αναφέρει τα επιχειρησιακά αποτελέσματα με τον παρωχημένο Ελληνικό στόλο. Στην μεθοδολογία που ακολούθησε δεν απηύθυνε ένα στοιχειώδες ερωτηματολόγιο στους εμπλεκόμενους (Ενώσεις Εφοπλιστών, ΝΕΕ, Ασφαλιστικούς Οργανισμούς, Φορείς Λιμένος και φυσικά την Ένωσή μας) για να αξιολογήσει τις απόψεις τους και να καταλήξει σε ασφαλή και αντικειμενικά συμπεράσματα/προτάσεις.

Ενώ επιχειρεί συγκρίσεις με μια πανσπερμία απαιτήσεων ρυμουλκών ασχολούμενων, με πάσης φύσεως δραστηριότητες, αποφεύγει τη σύγκριση με τις απαιτήσεις των Αναγνωρισμένων Νηογνωμόνων, που πέραν πάσης αμφιβολίας χαρακτηρίζονται από αντικειμενικότητα και δημιουργείται το εύλογο ερώτημα αν τα ρυμουλκά με χαρακτηρισμό ναυαγοσωστικού από ΑΟ θα είναι ικανά για αδειοδότηση προκειμένου να προσφέρουν υπηρεσίες επιθαλάσσιας αρωγής.

Κατά σύμπτωση οι παράμετροι που επιλέχθηκαν για την εκπόνηση της μελέτης καθ’ υπόδειξη της Ένωσης συμπίπτουν με τις προτεινόμενες προδιαγραφές.

Από κανένα σημείο της μελέτης δεν αποδεικνύεται ότι οι προτεινόμενες προδιαγραφές είναι αναγκαίες γιατί είναι οι μόνες που θεωρούνται ικανές για την επιθαλάσσια αρωγή σε περιστατικά ατυχημάτων των οποίων η φύση, ο βαθμός επικινδυνότητος και οι συνθήκες ποικίλουν.

Θα πρέπει να αιτιολογηθεί γιατί η θέσπιση των συγκεκριμένων προδιαγραφών είναι απαραίτητη για την παροχή υπηρεσιών διάσωσης σε όλες τις περιπτώσεις αίτησης βοήθειας στη θάλασσα, ακόμη και από μια θαλαμηγό που χρειάζεται απλή ρυμούλκηση ή γιατί ένα ρυμουλκό λιμένος που διαθέτει ισχυρή πυροσβεστική ικανότητα να μην μπορεί να βοηθήσει σε περιστατικά πυρκαΐας στο λιμάνι ή στα όρια που επιτρέπει το πιστοποιητικό ασφαλείας, αν δεν έχει ενδιαιτήσεις για 20 διασωθέντες! Και τέλος γιατί ένα Ρ/Κ ανοικτής θαλάσσης με ελκτική ισχύ 100 τόννων ΒΡ ή ένα Ρ/Κ χαρακτηρισμένο ως ETV να μην έχει πρόσβαση στην αγορά επιθαλάσσιας αρωγής επειδή δεν πληροί μια από τις σωρευτικά αναφερόμενες απαιτήσεις που προτείνονται από τη μελέτη;

Όλες οι κατηγορίες πλοίων μπορεί να βρεθούν σε δυσχερή θέση και να χρειαστούν βοήθεια, από ένα μικρό αλιευτικό ή σκάφος αναψυχής μέχρι ένα μεγάλο εμπορικό ή επιβατηγό πλοίο. Επίσης ποικίλλει και η σοβαρότητα του ατυχήματος και η μορφή της απαιτούμενης αντιμετώπισης από μια απλή ρυμούλκηση, λόγω απώλειας πηδαλίου, μέχρι την προσάραξη ενός πλοίου, όπου η αντιμετώπιση είναι αρκετά πιο πολύπλοκη. Γενικά η θαλάσσια διάσωση δεν περιορίζεται σε ένα γενικευμένο πλαίσιο ενεργειών που προσιδιάζει σε όλους τους τύπους πλοίων και σε όλες τις μορφές ατυχημάτων η ποικιλία των περιστατικών είναι μεγάλη και οι στρατηγικές και ως και οι τεχνικές και τα αναγκαία μέσα παρέμβασης ποικίλουν.

ΣΧΟΛΙΑ ΕΠΙ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ

Είναι πρωτόγνωρο, να παίρνει ο οποιοσδήποτε τρίτος- και εν προκειμένω η Ένωση – την πρωτοβουλία να συντάσσει σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τα ναυαγοσωστικά/ρυμουλκά και να το υποβάλλει στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, υποκαθιστάμενη στη θέση της καθ’ ύλην αρμόδιας Κρατικής Αρχής, προτάσσοντας ένα σχέδιο ΠΔ που εξυπηρετεί ευθέως τα συμφέροντα των μελών της και μάλιστα για να το ισχυροποιήσει να το συνυποβάλλει με τη Μελέτη του ΕΜΠ, που συντάχθηκε κατ’ εντολή και για λογαριασμό της και είναι αγαστή με τα επαγγελματικοοικονομικά συμφέροντα των μελών της Ενώσεως αυτής.

Με την υποβολή του σχεδίου ΠΔ για τα ναυαγοσωστικά και της Μελέτης του ΕΜΠ η «Ελληνική Ένωση Πλοιοκτητών Ρυμουλκών, Ναυαγοσωστικών, Αντιρρυπαντικών και Πλοίων Υποστήριξης Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων»  επιχειρεί ουσιαστικά χειραγώγηση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και χρησιμοποίησή του ως μέσου για την επιβολή των θέσεων και των συμφερόντων της κατά πως αυτή τα αντιλαμβάνεται και δη με κρατική βούλα, αυτή του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, και εάν υιοθετηθεί θα δημιουργήσει ευθέως μονοπωλιακές καταστάσεις υπέρ ελαχίστων και σε βάρος των πολλών και αντί να βελτιώσει τα ισχύοντα, θα τα χειροτερέψει με ανυπολόγιστες συνέπειες για τις οποίες ευθύνη θα φέρει κατά τον τρόπο με τον οποίο προωθείται το ζήτημα το καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργείο.

Στο Προεδρικό Διάταγμα περιλαμβάνονται αυτούσιες και διάσπαρτες σε διάφορα άρθρα οι προτεινόμενες προδιαγραφές από τη μελέτη του ΕΜΠ, οι οποίες σχολιάσθηκαν στα προηγούμενα (άρθρα 3,5, 6.2, 12 και 13) .

Στα υπόλοιπα άρθρα γίνεται εκτεταμένη αναφορά στις ρυθμίσεις που αφορούν τους τομείς σχεδίασης, κατασκευής, συντήρησης, ασφαλείας, ευστάθειας, ελκτικής δύναμης, ως να επρόκειτο για μια ξεχωριστή κατηγορία πλοίων και είναι αναγκαία η επιβολή ειδικότερων ρυθμίσεων. Από το περιεχόμενο όμως των εν λόγω άρθρων, που αποτελούν επανάληψη αντίστοιχων ρυθμίσεων του υπό έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για τις προδιαγραφές των ρυμουλκών, καταδεικνύεται ότι τα Ρ/Κ – Ν/Γ αποτελούν υπoκατηγορία της διεθνούς αναγνωρισμένης κατηγορίας TUGS και στους εν λόγω τομείς ασφαλείας δεν γίνεται διάκριση μεταξύ Ρ/Κ και Ν/Γ στους διεθνείς Κανονισμούς .

Η συμπερίληψη των άρθρων αυτών στο προτεινόμενο Προεδρικό Διάταγμα είναι πλεονασματική και θα μπορούσε να γίνει απλώς διασύνδεση και παραπομπή στις σχετικές διατάξεις του υπό έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για τα ρυμουλκά. Δεν πρόκειται να σχολιάσουμε περαιτέρω το περιεχόμενο του Προεδρικού Διατάγματος, που αποτελεί πόνημα ιδιωτών και επιφυλασσόμεθα για παρατηρήσεις, εφόσον προωθηθεί εκ μέρους του Υπουργείου ανάλογο Κανονιστικό πλαίσιο.

Θα αναφερθούμε όμως στη διάταξη “κλειδί” του Προεδρικού Διατάγματος που φανερώνει ανεπιφύλακτα τις προθέσεις των συντακτών του. Πρόκειται για το άρθρο 3, “Άδεια δραστηριοποίησης ναυαγοσωστικών ρυμουλκών – ηλικία, όπου αναφέρεται ότι η δραστηριοποίηση ναυαγοσωστικών ρυμουλκών πλοίων για τη διενέργεια επιχειρήσεων επιθαλάσσιας αρωγής επιτρέπεται κατόπιν αδεία που χορηγείται από την αρμόδια Λιμενική Αρχή.  Η απόκτηση άδειας δραστηριοποίησης ναυαγοσωστικού ρυμουλκού επιτρέπεται εφόσον, πέραν των οριζόμενων στις κατωτέρω διατάξεις του παρόντος Κανονισμού, το ναυαγοσωστικό ρυμουλκό πλοίο δεν υπερβαίνει την ηλικία των είκοσι (20) ετών.

Το νόημα του άρθρου αυτού, σε συνδυασμό με τα άλλα άρθρα του προτεινόμενου Προεδρικού Διατάγματος ευθέως κατατείνουν στο ότι μόνο τα Ν/Γ – Ρ/Κ που θα διαθέτουν τον εξοπλισμό, τα μέσα, και τις απαιτήσεις που αναφέρονται θα μπορούν να δραστηριοποιηθούν στην παροχή υπηρεσιών διάσωσης και επιθαλάσσιας αρωγής, αποκλειομένων όχι μόνο των απλών ρυμουλκών, δηλαδή των μη χαρακτηρισμένων Ν/Γ – Ρ/Κ, τα οποία όμως δεν θα έχουν κάποια από τις απαιτήσεις οιουδήποτε των

λοιπών άρθρων του προτεινόμενου νομοσχεδίου, το οποίο είναι προφανές ότι εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα.

Καθιερώνεται ουσιαστικά μία ανεπίτρεπτη διάκριση υπέρ συγκεκριμένων παρόχων σωστικών υπηρεσιών και συγκεκριμένα υπέρ αυτών που διαθέτουν ρυμουλκά με τις συγκεκριμένες προδιαγραφές, που δεν είναι αναλογικές, δικαιολογημένες και σχετικές με την εκάστοτε φύση της αιτούμενης βοήθειας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται καθεστώς αποκλειστικότητος, αφού οι λοιποί πάροχοι αυτών των υπηρεσιών απαγορεύεται να ασκούν εργασίες διάσωσης ακόμη και σε λιμάνια, όπου τα ρυμουλκά λιμένος, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, υποχρεούνται σήμερα σε επιφυλακές γι προσφορά υπηρεσιών διάσωσης.

Εν προκειμένω επισημαίνουμε την αντίφαση της εν λόγω πρότασης αφενός με το υφιστάμενο πλαίσιο Διεθνών Συμβάσεων που έχουν κυρωθεί από τη χώρα μας και καθιερώνουν την υποχρέωση κάθε πλοιάρχου για παροχή βοήθειας σε πλοία που κινδυνεύουν και αφετέρου από τις ημεδαπές διατάξεις της νομοθεσίας.

Η πρόταση για κατ’ αποκλειστικότητα ενασχόλησης του συγκεκριμένου Ρ/Κ – Ν/Γ με υπηρεσίες διάσωσης έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 120 του ΚΔΝΔ, σύμφωνα με το οποίο συνιστά  νομική υποχρέωση  του Πλοιάρχου η παροχή βοήθειας σε κινδυνεύοντα πρόσωπα και η παράβαση αυτή συνιστά ειδικό ναυτικό έγκλημα. Όμοια υποχρέωση προβλέπεται στο άρθρο 12 της ΔΣ της Γενεύης 1958 “περί ανοικτής θαλάσσης” στο άρθρο 98 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θαλάσσης (UNCLOS) το Κεφ. V Καν. 33 της SOLAS και το άρθρο 2.1.10 του παραρτήματος της Δ.Σ. SAR.

Δεδομένης της νομικής υπεροχής των διατάξεων κάθε Διεθνούς Συμβάσεως που έχει κυρώσει η χώρα μας, η προτεινόμενη διάταξη περί αποκλειστικής παροχής υπηρεσιών διάσωσης από συγκεκριμένο τύπο πλοίου, που έχει τα χαρακτηριστικά anchor handling tug and supply vessel, δε συμβιβάζεται με τις εν λόγω Διεθνείς Συμβάσεις που επιβάλλουν την υποχρέωση παροχής βοήθειας σε πλοία που διατρέχουν κίνδυνο, χωρίς να κάνουν καμία διάκριση ως προς την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά του αρωγού.

Πέραν τούτου η απαγόρευση παροχής υπηρεσίας διάσωσης σε ρυμουλκά, με ικανότητες διάσωσης, τα οποία όμως δεν πληρούν τις συγκεκριμένες απαιτήσεις, προσκρούει σε συνταγματικές διατάξεις (άρθρο 5 και 25 του Συντάγματος) που κατοχυρώνουν την επαγγελματική ελευθερία, ως ειδικότερη έκφανση της οικονομικής ελευθερίας και επιβάλλουν στο νομοθέτη το σεβασμό της αρχής της αναλογικότητας, η οποία ουδόλως τηρείται στην πρόταση του Προεδρικού Διατάγματος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Εκτιμάται ότι η επάρκεια των ρυμουλκών και των λοιπών πλωτών μέσων που συνδράμουν στην επιθαλάσσια αρωγή είναι ικανοποιητική, όπως έχει αποδειχθεί στην  πράξη, με την αποτελεσματική αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού ποικίλλων θαλάσσιων περιστατικών.

Σημειώνεται ότι από την ανάλυση των σχετικών περιστατικών / ατυχημάτων, εκ μέρους της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου, δεν προέκυψε κάποια αδυναμία ή αστοχία στο σχεδιασμό αντιμετώπισης, ούτε διαπιστώθηκε κάποιο κενό στη σχετική νομοθεσία.

Κατά τη γνώμη μας οι προϋποθέσεις που ορίζουν οι Αναγνωρισμένοι Νηογνώμονες για τον χαρακτηρισμό των ρυμουλκών ως ναυαγοσωστικών είναι επαρκείς και δεν κρίνεται αναγκαία η θέσπιση ιδιαίτερων Εθνικών Κανονιστικών ρυθμίσεων.

Αν παρά ταύτα κριθεί ότι χρειάζεται να πρωτοτυπήσουμε, οποιαδήποτε κανονιστική παρέμβαση για τον πρόσθετο εξοπλισμό θα πρέπει να προσιδιάζει στις απαιτήσεις των Αναγνωρισμένων Νηογνωμόνων, που έχουν τη σχετική εμπειρία και οι ρυθμίσεις τους χαρακτηρίζονται από απόλυτη αντικειμενικότητα.

Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι στη θέσπιση απαιτήσεων που είναι άδικες, υπερβολικές, μη αναλογικές ή και φωτογραφικές και οδηγούν σε μονοπωλιακές συνθήκες. Τέλος, σε καμιά περίπτωση δεν θα δεχθούμε τη θέσπιση αποκλειστικού δικαιώματος παροχής υπηρεσιών επιθαλάσσιας αρωγής μόνο από αδειοδοτημένα ναυαγοσωστικά, που αναιρεί την υποχρεωτικότητα παροχής βοήθειας, σύμφωνα με τις οικείες Διεθνείς Συμβάσεις, αλλά και στις περιοχές λιμένος, όπου, σύμφωνα με το ισχύον σήμερα καθεστώς, τα αδειοδοτημένα ρυμουλκά  εκτελούν υποχρεωτικά επιφυλακές ασφαλείας για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών .

Με ειλικρινή εκτίμηση

ΠΕΙΡΑΙΑΣ 19.07.2022
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ & Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ